Polski
Kronika życia Wilhelma Sauera 
1831
23 marca w Schönebeck kolo Friedlandu w ksiestwie Mecklenburg-Strelitz przychodzi na swiat Wilhelm Sauer. Jego ojciec, Carl Adolph Ernst Sauer, z zawodu kowal przybywa z Pommern do Mecklenburgii okolo 1820 roku. W Schönebeck kupuje kuznie i w 1822 poslubia Johanne Christine Elisabeth Sumke.
1835
Poczatki produkcji organów. Ernst Sauer buduje organy dla kosciola w Schönebeck. Budowa ta wywoluje sensacje w pobliskiej rezydencji i konsystorze, a od wielkiego ksiecia otrzymuje on „stypendium”, w celu wyspecjalizowania sie w budownictwie organów. Nastepnie Ernst Sauer udaje sie do Ratzmanna do Ohrdruf.
1838
Przeprowadzka do Friedlandu. Zakup ziemi, budowa fabryki i rozpoczecie produkcji organów na skale przemyslowa.
1842
27 grudnia umiera Johann Ernst Sauer, starszy brat Wilhelma, którego ojciec chcial uczynic nastepcom przedsiebiorstwa. Johann Ernst, urodzony 28 stycznia 1823 roku przed swoja smiercia pomagal ojcu przy budowie organów.
1848
Z powodu zdolnosci, jakie posiadal Wilhelm ojciec chcial go wyslac na akademie, jednak ówczesne okolicznosci, rewolucja w Niemczech, troski ojca zwiazane z praca i przemyslenia, kto zostanie jego nastepca pokrzyzowaly jego plan. Wilhelm rozpoczyna nauke w zakladzie ojca.
1851 – 1853
Z ksiag koscielnych w Schönebeck mozna wyczytac, ze w owych latach Wilhelm byl „poza krajem”. Przebywal on za granica. Podczas swojej podrozy zatrzymal sie on u Cavaille-Colla w Paryzu i u Eberharda Friedricha Walckera w Ludwigsburgu. Oprócz tego byl on tez w Anglii i Szwajcarii, gdzie chcial pozostac, jednak ze wzgledu na ojca powrócil do domu.
1854/55
Stad tez budowa organów dla kosciola sw. Marii we Friedlandzie stala sie wspólnym dzielem ojca i syna. W budowie tej widoczne sa wplywy studiów Wilhelma. Wkrótce zostanie powierzone Wilhelmowi kierownictwo oddzialu w Deutsch Krone (obecnie polski Walcz), które zostalo zalozone przez ojca w celu ominiencia placenia wysokich cel.
1856/57
1 marca 1856 roku Wilhelm Sauer oglasza otwarcie wlasnego przedsiebiorstwa we Frankfurcie nad Odra. Dlaczego on pózniej wspomina o otwarcju dzialalnosci w roku 1857 jest niewiadome? W pazdzierniku roku 1856 przeprowadza on prace nad organami zreformowanego kosciola we Frankfurcie i juz wtedy podpisuje sie jako organmistrz. Pomieszczenia przedsiebiorstwa znajdowaly sie na przedmiesciach (dzisiaj Slubice), Crossener Str. 3. Na podwórzu domu goscinnego „Zloty Lew” Wilhelm wynajal pomieszczenia i wraz z dziesiecioma pracownikami rozpoczal wlasna produkcje organów.
1859
1 maja 1859 roku Sauer poslubia Minne Auguste Penske, córke spiewaka koscielnego. W tym samym roku wielki sukcesem okazuje sie zlecenie budowy organów z 22 rejestrami dla Nowego Ewangelickiego Kosciola Tilsit. Odnosnie obszaru berlinskiego trudno bylo Sauerowi zrealizowac jakiekolwiek projekty bez uzyskania aprobaty ze strony organmistrza rewizora Augusta Wilhelma Bacha (1796-1869), który jednak odrzucal prace Sauera z powodu „Nasladowania Francuzów” (mial on na mysli wplywy francuskiego
budownictwa organów). 14 grudnia przychodzi na swiat córka Sauera Joanna.
1860
Powiazania handlowe w Prusach rozwijaja sie w szybkim tempie.
W Królewcu Sauer zaklada filie, która jednak po tym jak infrastruktura ulega polepszeniu rozwiazuje.
1864
Jest rokiem, w ktorym Sauerowi udaje sie dostarczyc pierwsze z wiekszych organów do Berlina. Kosciól im. Christusa otrzymuje 18 glosowe dzielo. Kosciól ten nie podlegal pruskiemu panstwu, wiec nie podlegal rewizorowi.
W ten oto sposób Sauer mógl poszerzyc ramy swojej dzialalnosc.
1865
Po raz pierwszy mlode przedsiebiorstwo Sauer buduje organy na zlecenie z zagranicy dla Petersburga. Do roku 1914 do Rosji zostaja dostarczone dodatkowe 41 instrumenty. Za porada krewnego, prawdopodobnie ojca, Wilhelm Sauer wprowadza godlo rodzinne.
1866
16 lutego 1866 roku Sauer nabywa ziemie – Park 13 (dzisiaj Paul-Feldner-Strae 13), aby miec swoja wlasna posiadlosc. Dom mieszkalny, który w dzisiejszych czasach nazywany jest domem Sauera, istnieje od 1785 roku i stoi na poboczu obszaru. Prace budowlane warsztatów rozpoczely sie w tym samym roku.
1867/68
Pracownie, kotlownia i remiza zostaly ukonczone. Poswiadczenie uruchomienia kotla parowego datowane jest na 22 lipca 1867 roku. Rok pózniej zostaje zbudowana „Duza sala organowa”, ktora sluzyla jako sala montazowa i wystawowa. Wilhelm Sauer, ktory sam byl dobrym organista, z pewnoscia nie jeden raz wypróbowywal w tej sali instrumenty i prezentowal je zainteresowanym.
W tym samym roku Sauer ponownie odwiedza Cavaille-Colla w Paryzu, gdzie poznaje sposób brzmienia i menzuracji poszczególnych rejestrów. Równoczesnie rozpoczyna sie budowa nowych organów dla kosciola im. Nicolai (dzisiaj hala konzertowa), w których to wplywy ze studiów Wilhelma nie tylko sa widoczne, ale takze slyszalne. Jego opus 125 otrzymuje Quinte 5 1/3´, Tercje 3 1/5´ i Septyme 2 2/7´ jako samodzielny rejestr.
Na ówczesne czasy bylo to cos nadzwyczajnego. Zaklad wyraznie sie powiekszyl. Gazeta „Urania” donosila o tygodniowym wynagrodzeniu w wysokosci 110 talarii, z czego mozna wywnioskowac znaczna liczbe pracowników. Pracownicy owi chetnie pracowali u Wilhelma Sauera gdyz pewnych czynnosci nie musieli wykonywac recznie, bo zostaly one zastapione przez maszyny parowe. Stan interesów byl az tak dobry, ze nie wszystkie zlecenia mogly zostac zrealizowane.
1869
21 grudnia w nowo wybudowanym kosciele im. Tomasza w Berlinie król Wilhelm Pierwszy swieci nowe organy. Organy te sa czteromanualowym (manual to klawiatura do grania rekoma) dzielem z 52 rejestrami i mechanicznymi wiatrownicami stozkowymi.
1876
4 pazdziernika w wieku 36 lat umiera zona Wilhelma. Prawdopodobnie w tym samym roku dochodzi do pozaru domu, w wyniku którego najwazniejsze dokumenty dotyczace przedsiebiorstwa ulegaja zniszczeniu.
1877/78
Wilhelm zaklada „Tajemna glówna ksiege.” Interesujacy dokument dotyczacy rozwoju wówczas 20-letniego przedsiebiorstwa. 7 wrzesnia 1878 Sauer ponownie sie zeni, tym razem z Ida Henrietta Anna Elisabeth Bauer, córka wlasciciela browaru i radnego z Poczdamu.
1881
2 lutego cesarski urzad patentowy w Berlinie udziela pod numerem 14576 Sauerowi patent na „Przyrzadzanie rejestrów dla organ koscielnych.”
1883
Sauer otrzymuje wyróznienie „Akademickiego artysty.”
1884
Na bezposredni rozkaz króla 18 kwietnia nadany zostaje Sauerowi tytul „Królewskiego nadwornego organmistrza”
1888
Po tym jak w 1865 roku zostaja zbudowane organy z 60 rejestrami dla lipskiego kosciola im. Petri, w roku 1888 Sauer otrzymuje zlecenie budowy nowych organów dla znanego kosciola im. Tomasza. W 1902 i 1908 we wspólpracy z organista tegoz tez kosciola Karlem Straube, organy zostaja przebudowane.
1892
Na poczatku dziewiecdziesiatych lat, prawdopodobnie w 1892 roku Sauer zmienia swój system traktury. Z wykorzystania mechanicznie sterowanych wiatrownic stozkowych, Sauer przechodzi do zastosowania pneumatyki. Przyczyny byly oczywiste: przez klientów wymagane organy dla kosciolów katedralnych, kosciolów i sal konzertowych przybieraly coraz to wieksze rozmiary, a to z koleji uniemozliwialo dalsze mechaniczne sterowanie organów. System traktury mechanicznej osiagnal granice wydajnosci pracy. Takze inni organmistrzowie zaczeli stosowac pneumatyke. W 1892 roku przybyly do przedsiebiorstwa Paul Walcker przyniósl decydujace impulsy.
1893 – 1900
Najwazniejszy okres w zyciu zawodowym Wilhelma Sauera. Lata, w których wielokrotnie zostaje nagradzany za swoje osiagniecia.
Jedyne wyróznienie, które zachowalo sie do dzis to maly srebrny kubek, który zostal przyznany Sauerowi w Dorpat.
Okolo 1900 roku, Sauer nabywa ziemie przy Leipziger Straße 1, która sluzyla jako sklad drewna.
1901-1910
Ówczesny siedemdziesiecioletni Sauer wiele podrózowal: byl miedzy innymi w Hollandi, Nadrenii, Lipsku, Drezdnie, Nauheim. Tam zostalo mu okazanych niezliczenie wiele wyrazów czci i szacunku za jego dzielo zycia. Zostal on nagrodzony: orderem czerwonego orla (1899), orderem za zaslugi dla sztuki i nauki (1899), orderem koronnym (1901), medalem dla sztuki i nauki (1905), orderem czerwonego orla ze wstazka (1906), krzyzem kawalerskim (1909).
Za wiele nagród Sauer podziekowal na swój sposób. Ufundowal on organy kaplicy (Pfingstkapelle) w Poczdamie, domu dla niewidomych, fundacji imieniem Hermanna-Schmidta w Königswusterhausen, katolickiej kaplicy w Mirbachu.
W 1906 roku Sauer zostaje czlonkiem „Zwiazku organmistrzów Niemiec” i podczas pierwszego zebrania plenarnego zostaje wybrany do jego zarzadu.
Wilhelm Sauer umiera 9 kwietnia 1916 roku.
W okresie od 1857 – 1919 Sauer wraz ze swoimi wspólpracownikami buduje organy w calych Niemczech, w wielu krajach Europy, a takze w Poludniowej Ameryce i Azji. Razem 1100 sztuk organów.
1910-1917
Walcker mial juz wówczas 64 lata, jednak to on wprowadzil wiele nowosci technicznych. To wlasnie Walcker zaczal budowac trakture pneumatyczna jako system upustowy powietrza, a nie jako system tloczacy powietrze, jak to czynil Sauer.
W 1913 roku Walcker buduje elektryczna traktuje dla organów wroclawskiej Hali Stulecia (obecnie Hala Ludowa).
Od wybuchu pierwszej wojny swiatowej zaklad mial coraz to mniej zlecen. Latem 1917 roku Walcker przekazuje przedsiebiorstwo swojemu siostrzencowi Oskarowi Walcker z Ludwigsburga. W tych siedmiu latach zostalo zbudowanych 90 organów.
1917 – 1923
5 wrzesnia 1917 roku Oscar Walcker przekazuje kierownictwo organmistrzowi Karlowi Rutherowi. Poczatki nie byly latwe, jednak z biegiem czasu dzieki rozwaznemu prowadzeniu przedsiebiorstwo rozwinelo sie w bardzo dobrze prosperujaca Firme. W pierwszym rzedzie urzadzenia zostaly poddane modernizacji, gdyz przestarzaly kociol parowy nie nadawal sie do ponownego uzytku. Centralne zródlo sily, wykorzystywane w procesie produkcyjnym, stalo sie zbedne a maszyny zaczeto napedzac pradem – pisano w 1919 roku. Podczas inflacji udaje sie sprzedaz organów za granice, przede wszystkim do Hollandii, Szwecji i Norwegii.
1924 -1932
Aby poradzic sobie z inflacja i destabilizacja w listopadzie 1923 roku
Zostaje wprowadzona marka rentowa, a 30 kwietnia 1924 roku marka niemiecka, w wyniku, czego gospodarka ulega polepszeniu. Berlin i Slask sa glównymi rynkami zbytu, jednak organy budowane sa takze dla innych regionów.
1933 -1945
Z rokiem 1933 i dojsciem nazistów do wladzy ulega zmianie polityczna sytuacja w Niemczech. Pracownicy, ktorych liczba w okresie od 1936 do 1938 roku byla rekordowa i wynosila od 100 do 120 osób, byli przesladowani, a z poczatkiem drugiej wojny swiatowej doszlo do przerwania produkcji. Wieksza czesc organmistrzów zaciagnieto do sluzby wojskowej, tylko niektórzy starsi i bardzo mlodzi pozostali, konczac rozpoczete budowy i naprawiajac juz istniejace instrumenty. Jeden z ostatnich organów to opus z numerem 1631, z 1940 roku, wybudowany dla kosciola w Bunzlau (Boleslawiec)
1945 roku archiwum firmy zostaje prawie w calosci zniszczone. Informacje dotyczace okresu miedzy 1924 -1934 rokiem mozna jedynie wyczytac z ksiazki do gry i z pozostalosci ksiazki opus…… z 1934 i opus 1619 z 1939 roku.
Na podstawie tego tez opusu zlokalizowane zostaly tylko niektóre organy. Do nich nalezy opus 1672 z roku 1943, organy domowe o 2 manualach i 17 rejestrach, bedace wlasnoscia Prof. Förstmanna z Magdeburga. W jakich okolicznosciach organy te powstaly jest niewiadome. Od 18 lutego 1943 roku, czyli od momentu ogloszenia przez Goebbelsa „totalnej wojny” wszelka budowa organów byla zabroniona. Ostatni z pracowników zakladu byli zmuszeni budowac skrzynki na amunicje.
1945 -1957
W maju 1945 roku we Frankfurcie dochodzi do grabiezy. Pani Spallek i jej syn Gerhard powróciwszy do Frankfurtu, zastaja opuszczone przedsiebiorstwo. Anton Spallek byl pierwszym z bylych pracowników, który powrócil w lipcu 1945 roku do Frankfurtu. W pózniejszym czasie przedsiebiorstwo zajela czerwona armia i przeksztalcila go w odwszalnie. Anton Spallek byl inicjatorem dalszego prowadzenia przedsiebiorstwa. 10 wrzesnia 1945 roku Anton Spallek otrzymuje zgode Urzedu Miasta na wykonywanie zawodu organmistrza. 20 wrzesnia 1945 Dr. Oskar Walcker przekazuje kierownictwo Antonowi Spallekowi, który kieruje zakladem do 1966 roku. Pod koniec 1945 roku w zakladzie bylo zatrudnionych szesciu pracowników: Anton Spallek, Walter Nocka, Joachim Klauß, Gerard Galer, pani Spallek jako pomoc biurowa i Gerard Spallek jako uczen.
Pierwsza praca po wojnie byla odnowa organów w katolickim kosciele we Frankfurcie nad Odra. Na nowy poczatek Firma nie miala jakichkolwiek pieniedzy do dyspozycji, mimo to na koniec roku mogla sie pochwalic czystym zyskiem w wysokosci 653,56 marek. Wynik ten dodawal otuchy i motywowal.
Stan, w jakim Firma znajdowala sie przed wybuchem wojny i dane dotyczace kapitalu, materialów i narzedzi, jakimi dysponowala sa niewyraziste. Wiadome jest jednak, ze Firma nalezala do czolowych przedsiebiorstw w niemieckim budownictwie organowym. Posiadala rozwaznych i fachowych pracowników i byla scisle zwiazana z reformatorami organów. Oprócz pracujacych w filiach w Berlinie, we Wroclawiu, w Hamburgu, w Kolonii, w Weimerze i Dünnow w glównym zakladzie pracowalo ponad 100 osób.
W lutym 1946 roku wojska okupacyjne opuszczaja zaklad. Wiekszosc urzadzen znajduje sie w tak zlym stanie, ze nie nadaja sie do uzycia, mimo to Firmie „Sauer” udaje sie zrealizowac budowe organów (Opus 1673 dla kosciola im. Sw. Canisius w Berlinie Charlottenburg, 9 register). Budowa ta jest pierwszym powojennym dzielem. Dalsze zlecenia. W 1949 roku firma liczy sobie 18 pracowników.
W czerwcu 1947 roku Firma dysponuje maszynami. 4 wrzesnia 1948 roku umiera Dr. Oscar Walcker, a 24 listopada 1956 roku Karl Ruther.
W 1950 roku Firma „Sauer” otrzymuje pierwsze panstwowe zlecenia budowy organów dla Narodowego Teatru Weimar, dla Panstwowej Opery w Berlinie i Komitetu Radiofonii w Berlinie.
8 listopada 1957 roku na jeden dzien praca stanela w miejscu. Frakfurccy organmistrzowie swietowali wraz z przyjaciólmi i goscmi jubileusz zalozenia firmy.
1958 – 1972
Liczba pracowników wzrasta do 30 osób. W 1962 roku Gerhard Spallek zostaje organmistrzem, 1 maja 1966 roku przejmuje stanowisko swojego ojca. Glówny proces rozwoju, zapoczatkowany w 1957 roku, majacy na celu budowe organów z wiatrownicami klapowo-zasuwowymi i mechanicznej trakturze zostaje zakonczony. W tym samym okresie pojawiaja sie intensywne starania polepszenia mozliwosci produkcji oraz jej rozszerzenia na rynek zagraniczny. Firma zakupuje nowe maszyny i narzedzia, a poprzez udzial w poznanskich targach nawiazuje kontakty z sowieckimi specjalistami. Do maja 1972 roku Zwiazek Radziecki zakupil siedem instrumentów, Republika Federalna Niemiec szesc i Polska jeden.
1972 – 1989
W 1972 roku firma przechodzi pod zarzad panstwowy jako upanstwowiony zaklad (VEB) „Sauer”. Jednak kierownictwo techniczne jak i artystyczne nie ulega zmianie.
Niemal, co roku w programie produkcyjnym powstawaly wieksze organy o trzech manualach z 50 lub 60 rejestrami. Takze instrumenty o dwóch manualach i male pozytywy zawsze znajdowaly swoich odbiorców.
Ci pochodzili z bylego Zwiazku Radzieckiego, z Czechoslowacji, z Polski, z RFN a jeden z pozytywów zostal sprzedany do Gany.
W kwietniu 1989 roku Zwiazek Zakladowy, bo taka nazwe nosilo przedsiebiorstwo w bylym NRD, otrzymuje nagrode pierwszej klasy przemyslu muzycznego: uznanie za osiagniecia dla wszystkich organmistrzów Firmy Sauer.
1990 – 1999
7 wrzesnia 1990 roku staje sie ponownie wlasnoscia Dr. Werner Walcker-Mayer.
W latach 1993/1994 zostaje otwarte nowe miejsce pracy w Müllrose.
1 stycznia 1996 roku Firma Sauer zmienia nazwe na ”W.Sauer Orgelbau (Frankfurt/Oder) Dr.Walcker-Mayer GmbH & Co.KG”.
1999 -2001
W pazdzierniku 1999 roku Dr. Walcker-Mayer zglasza niewyplacalnosc swojego przedsiebiorstwa w Zaglebiu Saary. Postepowanie zostaje wszczete
1 stycznia 2000 roku. W ten oto sposób Dr. Walcker-Mayer tracji swoja funkcje wlasciciela i kierownika firmy W.Sauer.
27 stycznia 2000 roku jest wazna data w historii Firmy. Pod nazwa „W. Sauer Orgelbau Frankfurt (Oder) GmbH” oddany zostaje wniosek o wpisanie Firmy do rejestru handlowego, który zostaje pozytywnie rozpatrzony. 19 czerwca Firma zostaje wpisana do rejestru. Od 27 stycznia 2000 Firma kierowana jest przez wlascicieli i pracowników : organmistrza pana Petera Fräßdorfa (kierownik techniczny) pana Michaela Schulza (kierownik handlu), organmistrza pana Petera Dohne (kierownictwo produkcji) i pana Ulricha Büttnera (czeladnik).
In unserer Gießanlage werden Platten aus einer speziellen Zinn-Blei-Legierung gegossen. Nach dem Abkühlen werden sie auf einer Trommel gehobelt und poliert. Aus diesen nun bis zu 2,5 mm starken Platten werden mit vereinten Kräften die Pfeifenkörper vorgeformt.
diese vorgeformten Pfeifenkörper werden zunächst grob zusammengeheftet, danach werden die Nähte glatt mit Lot aufgefüllt aufgefüllt.
Um das teilweise recht hohe Gewicht der Pfeifen besser abzufangen, werden die Füße großer Pfeifen von innen verstärkt.
Nachdem alle Körper und Füße auf großen passgenauen Formen ausgerundent worden sind, werden sie nun zusammengesetzt. Später werden sie aufgeschnitten und bekommen ihre Stimmvorrichtungen.
Nachdem sie fertig gebaut sind, werden die Pfeifen nun noch geputzt, poliert und bei Bedarf vorintoniert, bevor sie an ihren Zielort gelangen.